شاخص آلودگی هوای تهران به حداکثر رسیده و افزایش بی‌سابقه‌ی ذرات آلاینده معلق در هوا، تهران را به آلوده‌ترین پایتخت جهان تبدیل کرده است. همه ما بارها و بارها این جملات را شنیده‌ایم و می‌دانیم که تنفس هوای آلوده چه اثرات مهیبی بر سلامت انسان دارد. اما شاید کمتر از تأثیر آلودگی هوا روی پوست و مو آگاه باشیم و ندانیم عوارض هوای آلوده در طولانی‌مدت چه خطراتی برای سلامت پوست و موی ما به همراه دارد.
آلاینده‌ها چطور به پوست ما نفوذ می‌کنند؟
تصور کنید که می‌خواهید از فاصله نزدیک، یک توپ تنیس را داخل حلقه بسکتبال بیندازید. احتمالاً می‌گویید این که کار خیلی ساده‌ای است. متأسفانه نسبت اندازه ذرات آلاینده هوا به منافذ پوست صورت همین‌قدر کوچک است. منافذ صورت حدود ۵۰ تا ۷۰ میکرون و اندازه ذرات آلاینده بین ۲ تا ۱۰ میکرون است؛ بنابراین ورود آلودگی به عمق پوست ما بسیار ساده است و ذرات آلاینده مثل آب خوردن انجامش می‌دهند.
تأثیر آلودگی هوا بر پوست و مو چیست؟
تصور کنید چند روز دیگر به تولد بهترین دوستتان یا یک میهمانی دعوت شده‌اید. لباس مورد نظرتان را خریده‌اید، هدیه هم تهیه کرده‌اید و لحظه‌شماری می‌کنید. اما ناگهان پوستتان قرمز می‌شود، خارش و سوزش هم اضافه می‌شود و نگران می‌شوید. این‌ها نمونه‌ای از عوارض آلودگی هوا روی پوست هستند. مشکلاتی مثل اگزمای پوستی، کهیر، آکنه و حتی خشکی و ریزش مو از شایع‌ترین نتایج تماس مداوم با هوای آلوده هستند.
هنگامی‌که پوست و مو حساسیت بالایی به تغذیه، استرس و عادت‌های روزمره دارد، جای تعجب نیست که موادی مثل سرب، دی‌اکسیدکربن و آمونیاک در هوای آلوده باعث تشدید مشکلات پوستی شوند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین عوارض آلودگی هوا بر پوست و مو می‌پردازیم:
۱. اگزمای پوستی
یکی از شایع‌ترین عوارض آلودگی هوا روی پوست، اگزما است. در این حالت پوست دچار التهاب شدید می‌شود که با خارش، سوزش، قرمزی و پوسته‌پوسته شدن همراه است. این علائم معمولاً با افزایش آلاینده‌ها تشدید می‌یابند.
۲. کهیر
کهیر نوعی حساسیت پوستی است که به دلیل واکنش آلرژیک به مواد آلاینده مثل سرب، جیوه و آمونیاک ایجاد می‌شود. این حساسیت به‌صورت ضایعات سرخ‌رنگ روی پوست ظاهر شده و معمولاً با خارش همراه است.
۳. پیری زودرس
آلودگی هوا در درازمدت موجب از بین رفتن شادابی پوست می‌شود. خشکی پوست، ایجاد چین‌وچروک، تیرگی و لک‌های پوستی باعث می‌شود پوست شما پیرتر از سن واقعی‌تان به نظر برسد.
۴. آکنه
منافذ پوست ذرات آلاینده را جذب می‌کنند و این مسئله موجب بسته شدن منافذ و ایجاد آکنه و جوش می‌شود. اگر پوست شما مستعد آکنه باشد، آلودگی هوا این مشکل را تشدید خواهد کرد.
۵. ریزش مو
آلودگی هوا می‌تواند پروتئین‌های ضروری برای رشد مو را تخریب کند. این امر باعث آسیب به فولیکول‌های مو و در نتیجه ریزش مو می‌شود که تأثیر منفی زیادی بر روحیه افراد دارد.
۶. خشکی مو
ذرات آلاینده‌ای مثل گردوغبار، جیوه و سرب می‌توانند موها را خشک، کدر و شکننده کنند و حتی موجب خارش پوست سر شوند.
چگونه از پوست و مو در برابر آلودگی محافظت کنیم؟
با توجه به اثرات مخرب آلودگی هوا، مراقبت از پوست و مو ضروری است. در ادامه راهکارهای مؤثری برای مقابله با این مشکلات ارائه شده است:
۱. صورت را از آلودگی‌ها پاک کنید و سپس بشویید
اگر از مواد آرایشی استفاده می‌کنید، صورت خود را در دو مرحله تمیز کنید:
پاک‌کردن آرایش: قبل از شستشوی صورت، از آرایش‌پاک‌کن مناسب استفاده کنید.
شستشوی صورت: یک شوینده مناسب انتخاب کنید که علاوه بر پاکسازی، رطوبت پوست را حفظ کند.
برای مثال، پاک‌کننده سه‌منظوره پیوراکتیو گارنیر می‌تواند علاوه بر خاصیت شویندگی، لایه‌برداری ملایمی نیز انجام دهد.
۲. ضد آفتاب را غذای پوست کنید
ضدآفتاب علاوه بر محافظت در برابر اشعه‌های مضر خورشید، تأثیر آلودگی هوا و رادیکال‌های آزاد را کاهش می‌دهد. بهتر است در روزهای آفتابی و آلوده، استفاده از ضدآفتاب را فراموش نکنید.
۳. شامپو و نرم‌کننده مناسب انتخاب کنید
شستشوی مکرر موها در روزهای آلوده ضروری است. از شامپوهای ملایم و بدون سولفات استفاده کنید که علاوه بر پاکسازی، از خشکی مو جلوگیری کنند. نرم‌کننده‌ها نیز به آبرسانی و ترمیم موهای آسیب‌دیده کمک می‌کنند.
۴. روغن‌های طبیعی، دوست موهای شما
روغن‌های طبیعی مثل لاوندر، رزماری، زیتون و نارگیل علاوه بر تقویت موها، به‌عنوان لایه‌ای محافظتی در برابر آلودگی عمل می‌کنند. قبل از حمام، روغن را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوست سر ماساژ دهید.
۵. پوست بدن را فراموش نکنید
آلودگی می‌تواند منافذ پوست بدن را نیز مسدود کند. استفاده از کرم و لوسیون بدن باعث باز شدن این منافذ و جلوگیری از خشکی و اگزما می‌شود. به‌عنوان مثال، کرم بدن ضد آلودگی هوا سنیره با داشتن آلوئه‌ورا و ویتامین B5 انتخابی مناسب است.
۶. کلاه بپوشید
یکی از بهترین راه‌ها برای مراقبت از مو در هوای آلوده، پوشاندن آن با کلاه است. از کلاه‌های راحت و نخی استفاده کنید تا در فصول گرم باعث تعریق نشود.
نتیجه‌گیری
آلودگی هوا تهدیدی جدی برای سلامت پوست و مو است. با رعایت نکات مراقبتی و استفاده از محصولات مناسب، می‌توانید تأثیرات منفی آن را به حداقل برسانید و از سلامت و شادابی پوست و موی خود محافظت کنید. اکنون زمان تصمیم‌گیری و اقدام است!