چرا جوش و آکنه میزنیم؟
جوش و آکنه به دلایل مختلفی ایجاد میشوند، از جمله تغییرات هورمونی، تغذیه نامناسب، عدم رعایت بهداشت پوست، یا استفاده از محصولات پوستی نامناسب. سطح پوست با منافذ ریزی پوشیده شده است که به غدد چربی در زیر پوست متصل هستند. این غدد مایعی روغنی به نام سبوم تولید میکنند که از طریق منافذ به سطح پوست منتقل میشود. سبوم به همراه سلولهای مرده از فولیکولها خارج میشود و به سلامت پوست کمک میکند.
آکنه زمانی رخ میدهد که این منافذ با سلولهای مرده، چربی اضافی، و گاهی اوقات باکتریها مسدود شوند. در دوران بلوغ، هورمونها اغلب باعث افزایش تولید چربی میشوند که خطر بروز آکنه را افزایش میدهد.
دو نوع اصلی ضایعات آکنه که کومدون نامیده میشوند عبارتند از:
جوشهای سر سفید: کومدونهای بسته که بهصورت برجستگیهای کوچک زیر سطح پوست باقی میمانند.
جوشهای سر سیاه: کومدونهای باز که در سطح پوست ظاهر میشوند و به دلیل اکسیداسیون، نوک آنها تیره میشود.
عوامل تغذیهای در بروز جوش
برخی مواد غذایی میتوانند تولید هورمونها و چربی اضافی توسط غدد چربی را تحریک کنند. این مواد عبارتند از:
کربوهیدراتهای با گلیسمی بالا: مانند نان سفید، برنج سفید، و شیرینیها.
لبنیات: مصرف زیاد شیر و دیگر محصولات لبنی میتواند آکنه را تشدید کند.
چربیهای اشباع شده و ترانس: موجود در فست فودها و غذاهای فرآوری شده.
رژیم غذایی ضد جوش
مطالعات نشان میدهد که برخی از غذاها میتوانند به کاهش آکنه و بهبود سلامت پوست کمک کنند. یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی زیر میتواند موثر باشد:
میوهها و سبزیجات
انواع زرد و نارنجی مانند هویج، زردآلو، و سیبزمینی شیرین.
سبزیجات برگدار با رنگ سبز تیره مانند اسفناج و کلم.
گوجهفرنگی و بلوبری.
منابع پروتئینی سالم
گوشت بوقلمون، ماهیهای چرب مانند سالمون و قزلآلا.
حبوبات مانند لوبیا، نخود و عدس.
دانهها و آجیلها مانند دانه کدو تنبل، گردو، و بادام.
کربوهیدراتهای پیچیده
- نان گندم کامل، برنج قهوهای، و کینوا.
مواد مغذی کلیدی
۱. آنتیاکسیدانها و امگا ۳
آنتیاکسیدانها به خنثیسازی سموم و کاهش التهاب کمک میکنند. امگا ۳ نیز با تنظیم چربی پوست نقش موثری در کاهش آکنه دارد. منابع غنی از این مواد عبارتند از:
ماهی ساردین و سالمون.
دانه کتان و گردو.
چای سبز.
۲. ویتامین A و E
مواد غذایی حاوی ویتامین A و E میتوانند به ترمیم پوست و کاهش شدت آکنه کمک کنند:
کدو تنبل، پاپایا، و لیمو ترش.
کلم کیل و گل کلم.
نوشیدنیهای ضد جوش
آب سیبزمینی شیرین، ترکیب شده با آب هویج و کرفس.
آب نارگیل به همراه عسل و نعناع.
آب سبزیجات مانند خیار و لیمو.
اسموتی کیوی و سیب ترش.
عادات غذایی مفید برای کاهش جوش
۱. نوشیدن آب کافی
هیدراته ماندن بدن نقش مهمی در دفع سموم دارد. روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید تا از پوستی سالم و شفاف برخوردار شوید.
۲. کاهش مصرف شکر
شکر باعث افزایش قند خون و ترشح هورمون IGF-1 میشود که به تولید چربی اضافی منجر میشود. مصرف شیرینیها، نوشابههای قندی و کربوهیدراتهای تصفیهشده را محدود کنید.
۳. اجتناب از غذاهای فرآوریشده
این غذاها حاوی مقادیر زیادی قند، نمک، و چربیهای ناسالم هستند که به بروز آکنه کمک میکنند. به جای آن، از غذاهای تازه و خانگی استفاده کنید.
۴. کنترل مصرف لبنیات
لبنیات دارای قند طبیعی به نام لاکتوز است که میتواند آکنه را تشدید کند. ماست یونانی یا پروبیوتیک را جایگزین لبنیات پرچرب کنید.
سوالات متداول
۱. بعد از تخمه چی بخوریم که جوش نزنیم؟
نوشیدن عرق کاسنی و شاطره یا دمنوش زنجبیل میتواند مفید باشد.
۲. آیا فلفل باعث جوش میشود؟
بله، فلفل و ادویههای تند ممکن است باعث التهاب و آکنه شوند.
۳. آیا خیارشور جوش ایجاد میکند؟
خیر، خیارشور به دلیل خواص پروبیوتیک میتواند به کاهش التهاب کمک کند.
۴. آیا مواد غذایی با طبع گرم باعث جوش میشوند؟
بله، مواد غذایی با طبع گرم مانند خرما و انبه ممکن است در افراد با طبع گرم باعث بروز آکنه شوند.
نتیجهگیری
رعایت رژیم غذایی متعادل و سالم نقش مهمی در کاهش آکنه و بهبود سلامت پوست دارد. با مصرف آب کافی، اجتناب از شکر و غذاهای فرآوریشده، و افزایش مصرف میوهها، سبزیجات، و مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدان و امگا ۳ میتوانید به پوستی شفافتر دست یابید. همچنین، استفاده از ژل و کرمهای ضدجوش میتواند در کنار رژیم غذایی، تاثیر مثبتی داشته باشد.